De Woutertje Pieterse Prijs is een prijs voor het beste oorspronkelijk Nederlandstalige kinder- of jeugdboek. De jury bekroont sinds 1988 kinderboeken die uitzonderlijk zijn voor wat betreft taal, genre, thema, illustratie, vorm en/of vormgeving. Het doel van de prijs is het bevorderen van de kwaliteit van het Nederlandstalig kinder- en jeugdboek.
De jury beoordeelt het volledige aanbod aan kinder- en jeugdboeken dat verscheen in het kalenderjaar voorafgaand aan het jaar van bekroning en nomineert minimaal drie en maximaal zes titels. Een van deze titels wint de Woutertje Pieterse Prijs, bestaande uit een oorkonde en een geldbedrag van 15.000 euro. Iedere genomineerde titel wordt beloond met 1.000 euro. Tot 1995 bedroeg de geldprijs f 10.000,-. Dat jaar is de prijs verhoogd tot f 25.000,-.
De prijs wordt vanaf 2019 mogelijk gemaakt door de Brook Foundation en De Versterking.
Vanaf de oprichting van de prijs maakten de volgende organisaties de prijs mogelijk: Libris (van 1988 – 1997), Stichting Lira (1998 – 2014), Bruna (2015 – 2017), De Versterking, het Lira Fonds, het Prins Bernhard Cultuurfonds en het Nederlands Letterenfonds (2018). Stichting Lira maakte ook de totstandkoming van deze website mogelijk.
Wie is Woutertje Pieterse?
Woutertje Pieterse is een personage uit de Ideeën van Multatuli, na Max Havelaar het belangrijkste werk van deze auteur. De geschiedenis van Woutertje Pieterse verscheen als fragmenten in de Ideeën. In 1890 is het door Multatuli’s weduwe voor het eerst in boekvorm uitgebracht. Het verhaal van Woutertje Pieterse gaat over een dromerige Amsterdamse jongen met een levendige fantasie. Deze eigenschappen en zijn nieuwsgierigheid zorgen ervoor dat Wouter vaak botst met de kleinburgerlijke mensen in zijn omgeving. De Woutertje Pieterse Prijs is vernoemd naar dit boek, omdat de Prijs, net als Woutertje Pieterse, wil ‘afwijken van de deugd’. De initiatienemers van de Prijs wilden nadrukkelijk breken met de traditie van moralisme in kinderboeken. De Prijs bekroont om die reden kinderboeken die uitzonderlijk zijn voor wat betreft taal, inhoud en vormgeving.
Uitreiking
De uitreiking van de Woutertje Pieterse Prijs vindt ieder jaar plaats in maart of april. Naast aandacht voor de winnaar en de genomineerden zijn er over het algemeen twee vaste elementen: de Woutertje Pieterse Lezing en de uitvoering van het Roverslied. De lezing wordt ieder jaar door iemand anders verzorgd en neemt vaak stelling ten aanzien van een actuele kinderboeken-kwestie en benadrukt de eigenzinnigheid van de prijs, door een eigenzinnige kijk op het kinderboekenvak.
In 1988 vertolkte het gelegenheidsduo ‘De Hobona’s’ (Aukje Holtrop en Bregje Boonstra) Woutertjes Rooverslied. Latere vertolkers waren bijvoorbeeld de broers Frank en René Groothof, Huub van der Lubbe, Ivo de Wijs, Gerda Havertong, de gebroeders Flint, Mezzo Macho, Frederique Spigt, Fernando Lameirinhas, Ricky Koole, Fay Lovsky, Marijke Boon, Daan Hofman en Lotte van Dijck en Zazí. Met de speciale uitvoering van het Roverslied wordt de winnaar extra in het zonnetje gezet: het is een eerbetoon aan roekeloos dichterschap.
In 2022 vond de uitreiking van de prijs plaats tijdens een live-uitzending van de Taalstaat op NPO Radio 1; het programma was speciaal vanwege het 35-jarig jubileum van de prijs tot Kindertaaltstaat omgevormd. Deze uitzending was een groot succes en vond navolging in 2023. Ook in 2024 wordt de prijs uitgereikt tijdens een 2 uur durende uitzending van De taalstaat vanuit het Kinderboekenmuseum/Literatuurmuseum in Den Haag, waarbij alle genomineerde makers worden geïnterviewd door Frits Spits en twee jonge co-presentatoren.
Stichting en bestuur
Het bestuur van de Stichting Woutertje Pieterse Prijs is als volgt samengesteld: voorzitter, Hans Smit (radiopresentator en journalist voor o.a. Het Parool); secretaris, Daan Beeke (projectleider St. Lezen), penningmeester, Francien Jonge Poerink (zakelijk medewerker BFAS), leden: Suzanne van der Beek (Universitair docent, Tilburg University); Annelies Harzing (eigenaar Kinderboekwinkel De Kinderboekentuin).
Projectcoördinatoren
Maartje Bolt & Carlijn van Ravenstein zijn de projectcoördinatoren van de Woutertje Pieterse Prijs. Zij dragen o.a. zorg voor de organisatie, de jurybegeleiding, de uitreiking en de publiciteit.